مقالات
شمع خودرو چه نقشی در احتراق دارد؟ راهنمای کامل و ساده
اردیبهشت
شمع خودرو یکی از اجزای کلیدی سیستم احتراق در موتورهای بنزینی است. در این مقاله با عملکرد شمع، اجزای تشکیل‌دهنده آن، علائم خرابی و راهکارهای نگهداری آن آشنا می‌شوید.
شمع خودرو چیست؟
شمع خودرو (Spark Plug) قطعه‌ای فلزی است که در بالای سیلندر موتور نصب می‌شود و با ایجاد جرقه، موجب احتراق مخلوط سوخت و هوا در موتور می‌شود. بدون جرقه‌ای که شمع تولید می‌کند، فرآیند احتراق صورت نمی‌گیرد و موتور روشن نخواهد شد.
عملکرد شمع خودرو در سیستم احتراق
شمع خودرو با دریافت ولتاژ بالا از سیستم جرقه‌زنی، بین الکترود مرکزی و کناری خود جرقه‌ای با دمای بیش از ۴۵۰ درجه سانتی‌گراد ایجاد می‌کند. این جرقه:
-
مخلوط سوخت و هوا را منفجر می‌کند
-
پیستون را به حرکت در می‌آورد
-
باعث تولید توان مکانیکی می‌شود
در واقع، شمع خودرو وظیفه آغازگر حرکت موتور را بر عهده دارد.
اجزای اصلی شمع خودرو
شمع خودرو از اجزای زیر تشکیل شده است:
-
الکترود مرکزی: مسیر اصلی جریان برق
-
الکترود کناری: محل ایجاد جرقه
-
عایق سرامیکی: جلوگیری از نشت جریان به بدنه
-
بدنه فلزی و رزوه: اتصال به سیلندر
-
ترمینال بالایی: محل اتصال کابل شمع
علائم خرابی شمع خودرو
در صورت خرابی شمع خودرو، ممکن است علائم زیر بروز کند:
-
کاهش قدرت و شتاب خودرو
-
سخت روشن شدن موتور
-
افزایش مصرف سوخت
-
لرزش موتور در حالت درجا
-
روشن شدن چراغ چک (Check Engine)
نکته: در بسیاری موارد، با تعویض شمع خودرو، این مشکلات به‌راحتی برطرف می‌شوند.
دلایل خرابی زودهنگام شمع خودرو
برخی دلایل مهم خرابی زودهنگام شمع‌ها عبارتند از:
-
سوخت بی‌کیفیت یا ناخالصی در بنزین
-
ورود روغن یا دوده به داخل سیلندر
-
فاصله نامناسب بین الکترودها
-
رانندگی زیاد در دور موتور بالا یا پایین
-
عدم تعویض به‌موقع شمع‌ها
انواع شمع خودرو
-
شمع نیکلی: نوع پایه با عمر حدود ۲۰ هزار کیلومتر
-
شمع پلاتینیومی: دوام بیشتر تا حدود ۶۰ هزار کیلومتر
-
شمع ایریدیومی: باکیفیت‌ترین و بادوام‌ترین (تا ۱۰۰ هزار کیلومتر)
-
شمع چند الکترودی: برای موتورهای با قدرت بالا یا اسپرت
توصیه‌های فنی برای نگهداری شمع خودرو
-
هر ۱۵ تا ۳۰ هزار کیلومتر شمع‌ها را بررسی یا تعویض کنید
-
در صورت افت توان خودرو، ابتدا شمع‌ها را بررسی کنید
-
از شمع مناسب با کد حرارتی صحیح استفاده کنید
-
فاصله بین الکترودها را طبق دفترچه راهنمای خودرو تنظیم کنید
جمع‌بندی
شمع خودرو نقش حیاتی در عملکرد صحیح و قدرتمند موتور دارد. با شناخت علائم خرابی و توجه به نگهداری دوره‌ای آن، می‌توانید از بسیاری از هزینه‌های تعمیراتی جلوگیری کنید. همواره از شمع با کیفیت و متناسب با نوع خودرو خود استفاده کنید.
سوالات متداول درباره شمع خودرو
شمع خودرو هر چند وقت یک‌بار باید تعویض شود؟
بسته به نوع شمع و شرایط کارکرد، بین ۲۰ تا ۱۰۰ هزار کیلومتر.
آیا شمع خراب می‌تواند باعث روشن نشدن خودرو شود؟
بله. شمع خراب قادر به ایجاد جرقه نیست و موتور روشن نخواهد شد.
کدام نوع شمع خودرو بهتر است؟
شمع ایریدیومی بهترین کیفیت و عمر را دارد، اما برای استفاده عادی شمع پلاتینیومی نیز مناسب است.